Türkiye Ve Stagflasyon Tehlikesi

Türkiye'de enflasyon artıyor buna karşın büyüme hızı giderek düşüyor. İşsizlik yükseliyor. Konkordato veya iflas ilan eden firmaların sayısı artıyor. Ekonomide daralma işaretleri Türkiye stagflasyona mı giriyor sorusunu sormamıza neden oluyor ,peki ya TÜRKİYE gerçekten bu stagflasyon tehlikesi altında mı ?

Stagflasyon, İngilizce 'Stagnation' yani durgunluk/daralma ve 'Inflation' yani enflasyon kelimelerinden türetilmiş bir ekonomik terimdir. Ekonomik hayatta hem durgunluk hem de enflasyon yaşandığı dönemlerde bu iki olgunun birbirini tetiklediğini ve büyüttüğünü anlatmakta kullanılır.

Kısaca stagflasyon konusunda bilgi verdikten sonra Türkiye'in ekonomideki en kötü senaryolardan biri olarak kabul edilen stagflasyon tehlikesi altında olduğu ve hızla bu noktaya doğru gidildiği konusunda fikirlerim maalesef güçlenmekte .

Ekonomik büyümenin hızla düştüğü, enflasyonun ise yüksek kalmaya devam ettiği ve bunlara bir de zaten yüksek olan işsizlik oranının artarak eşlik ettiği bir ortamda bulunduğumuz görülüyor. Mevcut durum itibariyle Türkiye'nin ekonomi politikası bir açmazla karşı karşıya: Enflasyonu tek hedef alıp da üzerine gitseniz zaten güç kaybetmiş olan büyüme iyice düşecek, hatta eksiye geçecek, büyümeyi kollamaya yönelik uygulamalara girseniz bu kez enflasyon iyice artmaya başlayacak ve hiper enflasyona dönüşecek.

İçine girilen bu çıkmaz birde Merkez bankasının uyguladığı politikalardaki yanlış ve eksikler nedeniyle bizi hiçte istemediğimiz bu sona götürme tehlikesi ile karşı karşıya getirmektedir.

Stagflasyon Belirtileri:

Sanayi üretiminde ciddi bir ivme kaybı var. Bu durum, gayrisafi milli hasıla (GSYH) büyümesinde yaşanacağı tahmin edilen düşüşün göstergesi niteliğindedir.

Bu grafik de bize gerek tüketici düzeyinde gerekse üretici düzeyinde ölçülen enflasyonun hızlı bir artış içinde olduğunu gösteriyor. Grafikten yola çıkarsak Türkiye'nin yavaş yavaş büyümenin sıfıra yaklaşacağı buna karşılık enflasyonun yüksek kalacağı bir ortama yani stagflasyona (reel büyümenin olmadığı, enflasyonun bulunduğu denge hali ya da durgunluk içinde enflasyon) doğru gittiğini söyleyebiliriz.

PEKİ YA MERKEZ BANKASI ?

Merkez bankasının ise tam bir çıkmaz içerisinde yer aldığını düşünüyorum. Uygulanan para politikası tutarsızlık ve çelişkiye neden olmakta yani bir yandan fiyatlama davranışlarına dair yukarı yönlü risklerin devam ettiğine değiniliyor ve sıkı parasal duruşun korunmasına karar verilmiş olduğu vurgusu yapılıyor öte yandan enflasyondaki bu yukarı gidişi durduracak faiz artışı yapılmıyor.

İçinde bulunulan ekonomik sorunlardan maalesef hem istikrarı sağlayıp büyümeyi devam ettirme gayesi diğer yandan enflasyonu denetim altında tutarak çıkmak mümkün görünmemektedir.

Yani deyim yerindeyse şuan içinde bulunulan durumdan kol kesilerek çıkılacaktır aynı anda hem büyüme ,hem düşük enflasyon istikrarın olmadığı bu ekonomik yapıya mümkün olmadığı kanaatindeyim.

HEDEF enflasyonu düşürmek ise o zaman ekonominin bir süre küçülmesini, işsizliğin artmasını göze almak gerekir.

HEDEF büyümeyi toparlamak ise o zaman da enflasyonun denetim dışına çıkmasına katlanmaktan başka çare yoktur.

Türkiye gecikmeli de olsa faiz arttırıyor , öte yandan büyük harcamalar gerektiren projelere girmeye devam ediliyor. Bir taşla iki kuş vurmaya çalışan Türkiye içinde bulunduğu bu çıkmazdan en az zararla nasıl çıkması gerektiğini ve kısa vadeyle uğraşmak yerine uzun vadeli hedefleri belirleyip doğru kararlar alıp bu çıkmazdan bir kolunun zarar göreceği bilincinde olarak zararı en aza indirecek doğru politikalar bulmalı ve uygulaması gerekmektedir.